“आप्पासाहेब बिरनाळे कॉलेज मध्ये अण्णाभाऊ साठे यांची जयंती व लोकमान्य टिळक यांची पुण्यतिथी साजरी ”
गुरुवार दि.01 ऑगस्ट 2024
आप्पासाहेब बिरनाळे कॉलेज ऑफ एज्युकेशन, सांगली येथे गुरुवार दि.01/08/2023 रोजी अण्णाभाऊ साठे यांची जयंती व लोकमान्य टिळक यांची पुण्यतिथी साजरी करण्यात आली. या कार्यक्रमामध्ये सुरवातीस प्राचार्य डॉ पी. के. पाटील सर, डॉ दीपा बिरनाळे, सर्व बी. एड., एम.एड. चे सहा. प्राध्यापक यांचे हस्ते प्रतिमापूजन करण्यात आले. सुरवातीस कार्यक्रमाचे प्रमुख पाहुणे एम.एड. चे सहा.प्रा.श्री. चांदणे एस.व्ही. यांनी आपले विचार व्यक्त केले. ते म्हणाले, अण्णा भाऊ साठे हे साहित्य, संगीत आणि सामाजिक कार्याच्या जगात एक अग्रगण्य प्रकाश होते, त्यांनी उपेक्षित समुदायांच्या संघर्षांना संबोधित करण्यासाठी त्यांच्या व्यासपीठाचा वापर केला. जातीय पदानुक्रम आणि आर्थिक विषमतेने ग्रासलेल्या समाजात आशेचे किरण म्हणून उभे राहिले, त्यांनी त्यांच्या शक्तिशाली शब्द आणि कृतींद्वारे यथास्थितीला आव्हान दिले. अण्णा भाऊ साठे यांचा जन्म 1 ऑगस्ट 1920 रोजी झाला. सांगली जिल्ह्यातील वाळवा तालुक्यातील वाटेगाव या छोट्याशा खेड्यातील त्यांचे जीवन त्या काळात प्रचलित असलेल्या सामाजिक आणि आर्थिक संकटांचा सामना करत होते. हे अनुभव नंतर त्यांच्या साहित्यकृतींमध्ये प्रतिबिंबित होतील, जिथे त्यांनी समाजातील उपेक्षित घटकांच्या संघर्षांना आघाडीवर आणण्याचा प्रयत्न केला. असेही ते म्हणाले. यानंतर बी.एड.चे सहा.प्रा.श्री. रमेश माने यांनीदेखील अण्णा भाऊ यांचेबद्दल मनोगत व्यक्त केले. ते म्हणाले, औपचारिक शिक्षण नसतानाही, कथाकथन आणि लेखनासाठी अण्णा भाऊ साठे यांची जन्मजात प्रतिभा दिसून आली, मार्मिक कथा तयार केली जी आजही वाचकांच्या मनात कायम आहे. अण्णा भाऊ साठे यांनी 35 कादंबऱ्या लिहिल्या, प्रामुख्याने मराठी भाषेत, आणि त्यांची कामे जीवनातील कच्च्या वास्तवाचे कथन करण्याच्या त्यांच्या विलक्षण क्षमतेचा पुरावा म्हणून उभ्या आहेत. यापैकी “फकिरा” हा बहुधा त्यांचा उत्कृष्ट रचना मानला जातो. ही एक सशक्त कथा आहे जी उपेक्षित आणि शोषित वर्गाच्या सामाजिक-आर्थिक त्रासांना प्रतिबिंबित करते, सामाजिक अन्याय, जातीय भेदभाव आणि गरिबीच्या कठोर वास्तवाच्या थीम शोधते.
त्यांची साहित्यकृती केवळ कादंबऱ्यांपुरती मर्यादित नव्हती.
300 हून अधिक श्रेयासह ते लघुकथांचे विपुल लेखक देखील
होते. त्यांच्या कथनांमध्ये वैविध्य असताना, या कथा एका समान धाग्याने एकत्र आल्या त्यांनी शोषित आणि उपेक्षित समुदायांचे जीवन आणि संघर्ष प्रकाशात आणले. मराठी भाषेचा कुशल वापर, लोकपरंपरांच्या घटकांमध्ये मिसळून, अण्णा भाऊ साठे यांना व्यापक श्रोत्यांशी जोडले गेले. आवाजहीनांना आवाज देण्यासाठी, त्यांचे संघर्ष आणि आकांक्षा सहानुभूतीपूर्वक, खंबीरपणे मांडण्यासाठी त्यांनी आपल्या लेखनाचा प्रभावीपणे उपयोग केला. अण्णा भाऊ साठे यांच्या साहित्यकृतींनी जाति-आधारित भेदभाव, आर्थिक विषमता आणि सामाजिक अन्याय यांसारख्या गुंतागुंतीच्या विषयांना तोंड देणे टाळले. हे विषय अण्णा भाऊ साठे यांच्यासाठी अत्यंत वैयक्तिक होते, त्यांनी उपेक्षित समाजात वाढलेल्या अनुभवातून रेखाटले होते. यानंतर कार्यक्रमाचे अध्यक्ष महाविद्यालयाचे प्राचार्य डॉ.पी. के. पाटील यांनी अण्णाभाऊ साठे यांचेबद्दल
बोलताना सांगितले की, अण्णाभाऊ साठे यांची सक्रियता आणि राजकीय सहभाग हा केवळ त्यांच्या आयुष्याचा विस्तार नव्हता, तर सामाजिक न्यायासाठी त्यांच्या खोलवर असलेल्या बांधिलकीचे प्रकटीकरण होते. त्यांच्या अथक प्रयत्नांनी सामाजिक नियमांना आव्हान देण्यात आणि अर्थपूर्ण बदल घडवून आणण्यात महत्त्वपूर्ण भूमिका बजावली. त्यांचे जीवन, सामाजिक परिवर्तन घडवून आणण्यासाठी व्यक्तींच्या भूमिकेवर जोर देऊन, कार्यकर्त्यांना आणि राजकीय नेत्यांना सारखेच प्रेरणा देते. लोकमान्य टिळक यांच्या कार्यावर प्रकाश टाकताना ते म्हणाले की. लोकमान्य टिळक हे स्वराज्याचे पहिले आणि प्रबळ पुरस्कर्ते होते. तसेच ते भारतीय स्वातंत्र्य चळवळीतील एक मजबूत जहालवादी नेते होते. “स्वराज्य हा माझा जन्मसिद्ध हक्क आहे आणि तो मी मिळवणारच!” या त्यांच्या घोषणेसाठी ते ओळखले जातात. 1881 ते 1920 या चाळीस वर्षांच्या काळात टिळकांनी 513 अग्रलेख लिहिले. तसेच लोकमान्य टिळकांनी त्यांच्या प्रदीर्घ राजकीय कारकीर्दीत ब्रिटिश राजवटीपासून भारतीय स्वायत्ततेसाठी लढा दिला. लोकमान्य टिळक हे जहालमतवादी नेते ओळखले जात असे. कार्यक्रमाच्या शेवटी सहा. प्रा. डॉ. दिपा बिरनाळे यांनी आभार मानले. यावेळी बहुसंख्य बी.एड.एम.एड.चे प्रशिक्षणार्थी तसेच एम.एड.चे सहयोगी प्रा. डॉ. इनामदार आर. आय., सहा. प्राध्यापक प्रा.पाटोळे व्हीं.एन. प्रा. होनमाने पी.पी., प्रा. माने एस. जी., प्रा.श्री. राहुल पाटील बी.एड.चे सहा.प्रा. माळी एस.के., श्री. किर्तीकर वाय. एस., प्रा.श्री. रमेश माने, प्रा. कदम व्ही. व्ही., ग्रंथपाल वाघ टी.ए. श्री. समीर मुजावर, श्री. कौतुक काटकर इतर कर्मचारी भरत खवाटे, अमोल सकळे उपस्थित होते. तसेच या कार्यक्रमास संस्था चेअरमन मा.श्री. समीर बिरनाळे सर, डायरेक्टर श्री. सागर बिरनाळे सर हे कामाच्या व्यापामुळे प्रत्यक्ष जरी उपस्थित नसले तरी त्यांचे सततचे प्रोत्साहनामुळेच आम्हाला असे कार्यक्रम करण्यास उर्जा प्राप्त होते यात शंका नाही.